(Strategy Page မွ 2 Nov 2013 ရက္စဲြပါ "Myanmar: China does not Judge" ေဆာင္းပါးကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ မြတ္ဆလင္မ်ားအား ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အၾကမ္းဖက္မႈအေပၚ ကုလသမဂၢ၏ ျပစ္တင္ေဝဖန္မႈ တိုးျမွင့္လာေစရန္အတြက္ မြတ္ဆလင္ႏုိင္ငံမ်ားက ၎တို႔၏ စီးပြားေရးႏွင့္ သံတမန္ေရး ၾသဇာအာဏာကို အသံုးျပဳ ေနၾကသည္။ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး အၾကမ္းဖက္မႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္ပြားရာေဒသ အေနာက္ဖက္ကမ္း႐ိုးတမ္းမွ ႏုိင္ငံျခား ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႕မ်ားကလည္း အိုး၊အိမ္မဲ့ မြတ္ဆလင္မ်ားအေပၚ ကယ္ဆယ္ေထာက္ပံ့ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကို ေဒသခံ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက ၾကားဝင္ေႏွာင့္ယွက္ေနၾကသည္ဟု ေစာဒကတက္လ်က္ရွိသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ မႏွစ္က လူ ၂၅၀ ခန္႔ ေသဆံုးကာ လူ ၁၅၀၀၀၀ ခန္႔ အိုးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ေစခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈ မ်ားမၿပီးႏုိင္၊ မစီးႏုိင္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနျခင္းေၾကာင့္ ယခင္လက မြတ္ဆလင္ ၅ ဦး ေသဆံုးခဲ့ရျပန္သည္။ ေဘးဒဏ္သင့္ သူ အမ်ားစုမွာ မြတ္ဆလင္မ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုေနရာသို႔ သြားေသာ ႏုိင္ငံျခားကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႕မ်ား ပို၍ပို၍ မ်ားလာ သည္။ ထိုမတိုင္ခင္ကမူ အစိုးရတပ္ႏွင့္ ကခ်င္လက္နက္ကိုင္ တပ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲျပန္လည္ျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က လူေပါင္းတစ္သိန္းေက်ာ္ အိုးအိမ္မဲ့ျဖစ္ခဲ့ရေသာ ေျမာက္ပိုင္းေတာင္းတန္းေဒသသို႔ ႏုိင္ငံျခားကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႕မ်ား အမ်ားဆံုး သြားေရာက္ခဲ့ ၾကသည္။ ထိုေဒသသို႔ ဆက္လက္ အကူအညီေပးေနေသာ္လည္း မႏွစ္က မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ ေရး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ယခင္ကေလာက္ အေရးမပါေတာ့ေပ။
မႏွစ္က ေဒသတြင္း၌ ေဒၚလာ ၁.၃ ဘီလ်ံခန္႔ တန္းဖိုးရွိေသာ မီသာအင္ဖက္တမင္းေဆးျပား ၂၂၇ သန္းခန္႔ ဖမ္းဆီး ရမိခဲ့ၿပီး၊ ယင္း ပမာဏသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကထက္ ၇ ဆမ်ားသည္။ မီသာအင္ဖက္တမင္း သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ ေရပန္းအစားဆံုးျဖစ္ေနသည္။ ေဆးျပားအမ်ားစုကို တ႐ုတ္ (၄၅ ရာခိုင္ႏႈန္း) ႏွင့္ ထိုင္း (၄၂ ရာခိုင္ႏႈန္း) မွ သိမ္းဆည္းရ မိျခင္းျဖစ္ၿပီး ၎ေဆးျပား အမ်ားစုမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း ဓါတ္ခဲြခန္းမ်ားမွ ေရာက္လာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဓါတ္ခဲြခန္းမ်ားသည္ မီသာအင္ဖက္တမင္း ေဆးျပား တစ္ႏွစ္လွ်င္ ၁.၄ ဘီလ်ံခန္႔ ထုတ္လုပ္ေနသည္ဟု ယံုၾကည္ရသည္။ ၎ ပမာဏသည္ ကာလတန္ဖိုး ေဒၚလာ ၈ ဘီလ်ံခန္႔ရွိသည္။ ထိုေငြပမာဏ၏ ေလးပံုတစ္ပံုမွာ ျမန္မာ ေတာင္တန္းေဒသတြင္ လည္ပတ္ေနၿပီး မူးယစ္ေဆးဝါးပိုက္ဆံသည္ ေဒသႏၱရ စီးပြားေရး၏ အဓိကအစိတ္ အပိုင္းျဖစ္လာ သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ၁၈ ဖြဲ႕ စုစည္းထားေသာ မၾကာေသးမွီက ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ၿငိ္မ္းခ်မ္း ေရးညီလာခံ တစ္ရပ္က်င္းပခဲ့ၾကသည္။ KIO ႏွင့္ အျခားတုိင္းရင္းသား ၁၇ ဖြဲ႕တို႔ စီစဥ္ၾကေသာ ညီလာခံသို႔ ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသားမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ UNFC ၊ ကရင္ KNU ၊ ရွမ္း RCSS ၊ ကရင္ DKBA ၊ မြန္ျပည္သစ္ NMSP စေသာ အဖြဲ႕မ်ား ပါဝင္တက္ေရာက္ ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အင္အားႀကီး လက္နက္ကိုင္အုပ္စုအခ်ိဳ႕ တက္ေရာက္ျခင္း မရွိေပ။ အထူး သျဖင့္ UWSA ဝ တပ္ဖြဲ႕ႏွင့္ NDAA မိုင္းလားအဖြဲ႕ တို႔ျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ပိုမိုလြတ္လပ္ေသာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရရွိေစၿပီး ေျမျပန္႔သားတို႔၏ အဂတိလိုက္စား မႈႏွင့္ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ေလွ်ာ့နည္းသြားေစမည့္ ဖက္ဒရယ္ပိုမိုပီသေသာ အစိုးရပံုစံမ်ိဳးကို လက္ခံခ်မွတ္ က်င့္သံုးႏုိင္ အာင္ ျမန္မာအစိုးရကို ဆြဲေဆာင္ရန္ အဆိုပါ တိုင္းရင္းသားအုပ္စု အားလံုးက ႀကိဳးစားေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ဖက္ဒရယ္ ပီသေသာပံုစံကို ျပည္မတြင္ေထာက္ခံမႈ ပိုမိုရရွိလာေသာ္လည္း အစိုးရ၏ တရားဝင္မူဝါဒတြင္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ မွန္သမွ်ကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ေနဆဲ ပင္ျဖစ္သည္။ ထိုအတြက္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာ၍ မရေသာ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းမွာ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ အဂတိလိုက္စားရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ား တိုးပြားလာျခင္း ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားလိုအပ္ခ်က္အတြက္ ေျမာက္ပိုင္းေဒသတြင္ ေရေလွာင္တမံမ်ား ပိုမိုတည္ေဆာက္ခ်င္ေနသည့္အျပင္ ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းအတြက္ သတၱဳတြင္းမ်ားကို မ်က္စိက်ေနသည္။ ၎ လမ္းေၾကာင္းေပၚရွိ တုိင္းရင္းသားမ်ားကို ထိန္းရန္ျမန္မာအစိုးရက ဥပေဒႏွင့္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕ အေစာင့္အေရွာက္မ်ား ေပးေနသမွ် ကာလပတ္လံုး ထိုဝန္ေဆာင္မႈမ်ားအတြက္ တ႐ုတ္တို႔က ေပး၍မဆံုး ျဖစ္ေနေပလိမ့္မည္။ ယင္း အေၾကာင္းအခ်က္အားလံုးသည္ တိုင္းရင္းသားမ်ား ပိုမိုစိတ္ဆိုးလာေအာင္ လုပ္သလို ျဖစ္လိမ့္မည္။
Yangon chronicle