ဆီးနိတ္အမတ္က ျမန္မာ-ေျမာက္ကုိရီးယား ဆက္ဆံေရး စံုစမ္းေစလို
ခ်င္းမိုင္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ႀကီးထြားလာသည့္ ျမန္မာ-ေျမာက္ကုိရီးယား ဆက္ဆံေရးကုိ စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ အေမရိကန္ ရီပတ္ဗလစ္ကန္ ဆီးနိတ္အမတ္ ၃ ဦးက ၎တို႔အစိုးရကို ေသာၾကာေန႔တြင္ အဆိုျပဳခ်က္တရပ္ ထုတ္ျပန္၍ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေျမာက္ကိုရီးယားထံမွ ဒံုးက်ည္ႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယားဆိုင္ရာ နည္းပညာ အကူမ်ား ရယူခဲ့သည္ကုိ ရည္ညႊန္းကာ ဥပေဒျပဳ ဆီးနိတ္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ေကာ္မတီ၏ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ၿပီး အင္ဒီယားနား ရီပတ္ဗလစ္ကန္ပါတီမွ ဝါရင့္ဆီနိတ္တာအမတ္ မစၥတာ Richard Lugar က ဦးေဆာင္၍ သူ႔ပါတီမွ အမတ္ ႏွစ္ဦးျဖစ္သည့္ Mitch McConnell ၊ Jim Inhofe တို႔ႏွင့္အတူ အဆိုျပဳ တိုက္တြန္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ထုိအဆိုျပဳခ်က္က မစၥတာ အိုဘားမား အစုိးရအဖြဲ႔ကို ေျမာက္ကုိရီးယားမွ ျမန္မာသုိ႔ ၂၀၀၉-၂၀၁၀ ခုႏွစ္မ်ားအျပင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လအထိ ဆုိက္ကပ္ခဲ့ေသာ သေဘာၤႏွင့္ ေလယာဥ္ အေရအတြက္ကုိ ေလ့လာ၍ စာရင္းျပဳစုရန္လည္း ဆိုထားသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္တြင္ ျမန္မာစစ္တပ္မွ ထြက္ေျပးလာခဲ့သူ ပညာရွင္အရာရွိ ဗိုလ္မွဴးစုိင္းသိန္းဝင္းက စစ္အစိုးရ၏ ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္မ်ားကုိ ျပည္ပအေျခစုိက္ ဒီမုိကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ DVB သတင္းဌာနမွတဆင့္ ဖြင့္ခ်ခဲ့ၿပီး၊ ေနာက္ပုိင္းတြင္ ျမန္မာ-ေျမာက္ကုိရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံ စစ္ေရးပူေပါင္းေဆာင္ရြက္မွႈအေပၚ ကမၻာက အာ႐ံုစုိက္လာခဲ့သည္။
အေမရိကန္၏ ထိပ္တန္း သံတမန္ေရးရာ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားမွာ ဝီကီလိခ္ ဝဘ္ဆိုဒ္မွတဆင့္ ေပါက္ၾကားၿပီး၊ ေနာက္ပုိင္း၌ ဗိုလ္မွဴးစိုင္းသိန္းဝင္း၏ စြပ္စြဲခ်က္မ်ား ပုိမိုခုိင္မာလာခဲ့သည္။ ထုိေပါက္ၾကားခဲ့သည့္ လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားထဲ၌ ျမန္မာသည္ ေျမာက္ကုိရီးယားထံမွ နည္းပညာ အကူအညီမ်ား ရယူ၍ ႏ်ဴကလီးယား ပေရာဂ်က္မ်ားႏွင့္ ဒံုးက်ည္ အစီအစဥ္မ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု အေမရိကန္အေနျဖင့္ သံသယရွိေၾကာင္း ပါရွိသည္။ ထုိလွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္မ်ားအား ဝီကီလိခ္ႏွင့္ ဂါးဒီးယန္း သတင္းစာက ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကုန္တြင္ ဖြင့္ခ်ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
မစၥတာ Richard Lugar ၏ ေတာင္းဆိုခ်က္ထဲ၌ စစ္အစိုးရ၏ အရပ္သားမ်ားအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ၊ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့သည္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စြဲခ်က္မ်ားအား ႏုိင္ငံတကာအဆင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးႏုိင္ေရးအတြက္ ဦးေဆာင္မႈေပးရန္ သမၼတ အိုဘားမားကို တိုက္တြန္းထားသည္။ ထုိ႔ျပင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရး ဖိအားေပးရန္ပါ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။
အေမရိကန္အစုိးရအေနျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ ေထာက္ခံခဲ့ေသာ္လည္း အျခားႏုိင္ငံမ်ားပါ ပါဝင္လာေရးအတြက္ကုိမူ တက္ၾကြစြာ တိုက္တြန္းလုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ စစ္အစိုးရေပၚ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ စစ္ေဆးေရး အဆိုကုိ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကုလ အထူးသံတမန္ ေသာမတ္စ္ အိုေဂ် ကြင္တားနားက ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ စတင္အဆိုျပဳခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနမ်ားအား ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းက အေထြေထြ ညီလာခံသုိ႔ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ တင္သြင္းခဲ့သည္ အစီရင္ခံစာ၌ ေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးကုိ ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိသည္မွာ ထိုစံုစမ္းေရး အဆိုျပဳခ်က္အေပၚ အေမရိကန္၏ စိတ္ဝင္စားမႈ နည္းပါးျခင္းကုိ ေရာင္ျပန္ဟပ္သည္ဟု ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရး လွႈပ္ရွားသူမ်ားက ဆိုခဲ့ၾကသည္။
မစၥတာ Richard Lugar ၏ အဆိုျပဳခ်က္ထဲ၌ မစၥတာ အုိဘားမား အစုိးရ၏ သက္တမ္းအတြင္း JADE အက္ဥပေဒ အရ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ အထူးကုိယ္စားလွယ္တဦး ခန္႔အပ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း ေဖာ္ျပထားသည္။ မၾကာေသးခင္က သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ သမၼတ အိုဘားမားအေနျဖင့္ လက္ရွိ အေမရိကန္ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေရးဆုိင္ရာ ဒုလက္ေထာက္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး Derek Mitchell ကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ အထူးသံတမန္အျဖစ္ ခန္႔အပ္လိမ့္မည္ဟု သိရသည္။
ေသာၾကာေန႔ မြန္းလြဲပုိင္းတြင္ ဝါရွင္တန္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတရပ္၌ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနမွ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ အလုပ္သမားေရးရာ လက္ေထာက္ အတြင္းေရးမွဴး မစၥတာ Michael H. Posner က ၎တို႔အစုိးရအေနျဖင့္ ျမန္မာ့အေရးအတြက္ စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနဆဲဟု သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားခဲ့သည္။
မစၥတာ Posner က ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အထိန္းသိမ္းခံမွ ျပန္လြတ္ခဲ့ေသာ္လည္း အထူး ကန္႔သတ္တင္းက်ပ္မႈမ်ား ရွိေနေသးေၾကာင္းႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခြင့္ မရေသးေၾကာင္း ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။
စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းမ်ား ႀကီးစုိးထားသည့္ လႊတ္ေတာ္ကုိလည္း “ပါလီမန္ေတာ့ ရွိလာပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ လႈပ္ရွားခြင့္ရမယ့္ အေျခအေနေတြ၊ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ရလာမယ္ ရမလာဘူး၊ ထူးျခားမႈေတြ ရွိလာမယ္၊ ရွိမလာဘူး ဆုိတာကေတာ့ အခုထိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးပါဘူး” ဟု သူက ေဝဖန္ခဲ့သည္။
No comments:
Post a Comment