မူရင္းဂရိစကားက ဒိုင္ယာလိုဂို (Dialogos) ပါ။ Dia ဆိုတာက Through လို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ္။ ေဖာက္ထြက္တာ၊ အျပန္အလွန္စီးေမ်ာတာလို႔ ယူႏိုင္ပါတယ္။ Logos ဆိုတာကေတာ့ Words သို႔မဟုတ္ Meaning လို႔ အဓိပၸါယ္ေပါက္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒိုင္ယာေလာ့ ဆိုတာ လူေတြၾကား ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြ အျပန္အလွန္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ စီးဆင္းေစတာလို႔ ယူႏိုင္ပါတယ္။ A free flow of meaning between people လို႔ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ၾကပါတယ္။
ဒီေတာ့ ဒိုင္ယာေလာ့မွာ ေျပာတဲ့အပိုင္းနဲ႔ နားေထာင္တဲ့အပိုင္းဆိုၿပီး ႏွစ္ပိုင္း ရွိႏိုပါတယ္။ ပါ၀င္တဲ့ ဘက္အသီးသီးက ေျပာလဲေျပာၾကမယ္၊ နားလဲနားေထာင္ၾကမယ္ေပါ့။ ေျပာသူသာရွိၿပီး နားေထာင္သူ မရွိရင္ ဒိုင္ယာေလာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ မိုႏိုေလာ့(Monologue) သာျဖစ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လူဆိုတာ နားေထာင္ရတာထက္ ေျပာတာကို ခံတြင္းေတြ႕ၾကမွာပါ။ ဒါနဲ႔အမွ် ကိုယ္ေျပာတာကို နားေထာင္မယ့္ ပရိတ္သတ္ကိုလဲ ေမွ်ာ္လင့္ၾကမွာပါပဲ။ ဒီသဘာ၀ကို ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္နဲ႔ ဆင္ျခင္ႏိုင္ၾကရင္ ေျပာသူတိုင္းဟာ နားေထာင္သူလဲ လုပ္ႏိုင္ၾကပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒိုင္ယာေလာ့ ဆိုတာ အလွည့္က်ေျပာတဲ့ျဖစ္စဥ္ပါ။ တၿပိဳင္တည္းမွာ အလွည့္က်နားေထာင္ၾကတာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘက္ႏွစ္ဖက္ ဒိုင္ယာေလာ့ၾကၿပီဆိုရင္ ဒိုင္ယာေလာ့မျဖစ္ပဲ ဒီဘိတ္ျဖစ္သြားတတ္တာမ်ဳိးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။
ဒီဘိတ္(Debate) က ထိပ္တိုက္စနစ္ (Adversary System) နဲ႔ အျပန္အလွန္ စကားရည္လုၾကတာပါ။ တစ္ဖက္ရဲ႕အရႈံးဟာ ကိုယ့္အတြက္ အႏိုင္ဆိုေတာ့၊ တစ္ဖက္ရဲ႕အားနည္းခ်က္ကို ေဖာ္ထုတ္ေရးက အဓိကျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ျပသနာေျဖရွင္းဖို႔ထက္ ေဖာ္ထုတ္ဖြင့္ခ်ေရးက လႊမ္းလာေတာ့တယ္။ ေခတ္သစ္ ဂိမ္းသီအိုရီ(Game Theory) အလိုအရေတာ့ ဒါမ်ဳိးဟာ သုညဆက္ဆံေရး(Zero Sum Game) သာျဖစ္ပါသတဲ့။ အရႈံးအႏိုင္ေထလိုက္ရင္ အေျဖဟာ သုညမို႔ တစ္ခုလံုးအတြက္ အက်ဳိးမရွိပါဘူး။ ဒိုင္ယာေလာ့က (Non-Zero Sum Game) လို႔ဆိုပါတယ္။ သူမနာကိုယ္မနာ ဆက္ဆံေရးေပါ့ ဒီလိုျဖစ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဒိုင္ယာေလာ့ ဟာ ျပသနာေျပၿငိမ္းေရးကို ဦးတည္ၾကရပါလိမ့္မယ္ (Case Orientate) ကိုယ့္လိုအင္ဆႏၵကို ေတာင္းဆိုတာမ်ဳိး (Demand) နဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္လို႔ မရပါဘူး။ ႏွစ္ဖက္ညွိႏႈိင္းယူရမယ့္အဆိုျပဳခ်က္ (Proposal) ေတြနဲ႔ သြားဖို႔လိုပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ဘက္တစ္ဖက္ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔မဟုတ္ပါ။ ၾကားအေျဖ (Compromise) တစ္ခုရဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေန႔ေခတ္ၿပိဳင္ကမာၻမွာေရပန္းစားေနတာကေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈဒိုင္ယာေလာ့ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈခ်င္း ထိပ္တိုက္ေတြ႕မယ့္အႏၱရာယ္ကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ဖို႔ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ေျပာရရင္ ယဥ္ေက်းမႈနယ္ပယ္မွာမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းေခတ္မွာ ဒိုင္ယာေလာ့နဲ႔သာ ေျဖရွင္းလို႔ရႏိုင္မယ့္ ျပသနာေတြ မ်ားသထက္ မ်ားလာေနပါၿပီ။
ေက်ာ္၀င္း
အေတာင္ပါေသာစကားလံုးမ်ား
No comments:
Post a Comment