အစာအဆိပ္သင္႕ျခင္းဟာ ဗက္တီးရီးယား၊ မႈိပိုးမ်ား၊ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ကပ္ပါးပိုးမ်ား၊ သဘာ၀အဆိပ္အေတာက္မ်ား စသည္တို႕ေႀကာင္႕ျဖစ္ပြါးျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ပိုးမႊားေတြေႀကာင္႕ျဖစ္တဲ႕ အစာအဆိပ္သင္႕ျခင္းကေတာ႕ အစားအစာေတြကို က်က္ေအာင္ခ်က္ဖို႕နဲ႕ သန္႕ရွင္းဖို႕ အေရးႀကီးပါတယ္။ အပင္ေတြနဲ႕အသီးအႏွံေတြထဲမွာ သဘာ၀အတိုင္းပါလာတဲ႕ အဆိ္ပ္ျဖစ္ေစတဲ႕ ျဒပ္ေပါင္းအခ်ိဳ႕ေႀကာင္႕လည္း အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ျပီးမူးေ၀၊ေအာ႕အန္၊ေသဆံုုးတတ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ လူေတြ ႏွစ္သက္စြာ စားသံုးေလ႕ရိွႀကတဲ႕ အစားအစာေတြထဲက အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစႏိုင္မႈ အျမင္႕မားဆံုး အစားအစာ (၁၀)မ်ိဳးကို တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
၁။ မိႈမ်ား (Mushrooms)
မိႈတိုင္းကေတာ႕ အဆိပ္အေတာက္ မျဖစ္ေပမဲ႕ မႈိဟာ အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ပြါးႏိုင္မႈ မ်ားျပားတဲ႕ အစားအစာ ျဖစ္ပါတယ္။ မိႈမွာ စားေကာင္းတဲ႕ မိႈနဲ႕ မစားေကာင္းတဲ႕ မိႈ(အဆိပ္ရိွမိႈ) ဆိုျပီး ရိွပါတယ္။ အဲဒီ႕ႏွစ္ခုကို ခြဲျခားႏိုင္တဲ႕ လကၡဏာရပ္ေတြ ရိွေပမဲ႕ အမိ်ဳးအမည္ မသိတဲ႕ မိႈေတြကိုေတာ႕ မစားတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ အႀကမ္းအားျဖင္႕ အဆိပ္ရိွတဲ႕မိႈနဲ႕ အဆိပ္မရိွတဲ႕မိႈ(စားလို႕ရတဲ႕မိႈ) ခဲျခားနည္း ကေတာ႕ အဆိပ္မရိွတဲ႕မိႈဟာ မိႈရဲ႕ထိပ္ဖက္(Cap)ဟာ ျပားရပါမယ္။ မိႈရဲ႕ရိုးတန္မွာ(Bumps) လို႕ေခၚတဲ႕ မိႈရိုးတံရဲ႕ေျခစြပ္(ကြင္းစြပ္) မပါရိွရပါဘူး။
၂။ ငါးပူတင္း (Pufferfish)
ငါးပူတင္းဟာ အဆိပ္အေတာက္ အလြန္ျဖစ္ေစတဲ႕အတြက္ ဂ်ပန္မွာ ဆိုရင္ ငါးပူတင္းကို ခ်က္ျပဳတ္မယ္႕ စားဖိုမွဴးေတြကို အထူး ေလ႕က်င္႕ေပးထားျပီး ငါးပူတင္းခ်က္ျပဳတ္ႏိုင္တဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ (Certificate)ထုတ္မေပးခင္မွာ ကၽြမ္းက်င္မႈကို စစ္ေဆးျပီးမွ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ေလ႕က်င္႕တဲ႕ ကာလဟာ ၂ႏွစ္၊၃ႏွစ္ ႀကာပါတယ္။ စစ္ေဆးမႈကို ေအာင္ျမင္ဖို႕ ခ်က္ျပဳတ္သူဟာ ငါးပူတင္းကို ဘယ္အစိတ္အပိုင္းကို ဘယ္လိုလွီးျပီး ဖယ္ထုတ္ရမယ္ဆိုတာကို ေရးေျဖေျဖရပါတယ္။ ျပီးရင္ လက္ေတြ႕ေျဖဆိုမႈအေနနဲ႕ ငါးပူတင္းကို ကိုယ္တိုင္လွီးျဖတ္ ခ်က္ျပဳတ္ျပီး ကိုယ္တိုင္စားေသာက္ရပါတယ္။ ေျဖဆိုသူေတြရဲ႕ ၃၀ရာခိုင္ႏႈန္းသာ ေအာင္ျမင္ပါတယ္။ငါးပူတင္းဟာ Golden Poison Frogဆိုတဲ႕ ဖားတစ္မ်ိဳးျပီးလွ်င္ ကမၻာေပၚမွာ ဒုတိယေျမာက္ အဆိပ္သင္႕ႏိုင္ဆံုး ေက်ားရိုးရိွသတၱ၀ါျဖစ္ျပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ တစ္ခုတည္းေသာ တားျမစ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာ အစားအစာျဖစ္ပါတယ္။
၃။ ဘယ္ရီးသီးတစ္မ်ိဳး (Elderberry)
Elderberry လို႕ေခၚတဲ႕ ဘယ္ရီသီးတစ္မ်ိဳးဟာ အလြန္ဆြဲေဆာင္မႈရိွျပီး အသီးက အတန္ငယ္ႀကီးပါတယ္။ ပန္းခိုင္ဟာ အလြန္ေမႊးတဲ႕ အနံ႕ရိွျပီး ေသးငယ္တဲ႕ ပန္းပြင္႕ေလးေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားပါတယ္။ Elderberry ပန္းပြင္႕ကို ဆိုဒါနဲ႕ ေရာေသာက္ရာ ေဖ်ာ္ရည္၊ အခ်ိဳရည္ေတြထဲမွာ ထည္႕သြင္းအသံုးျပဳပါတယ္။ တစ္ခါတစ္ရံ အပြင္႕ကို ေႀကာ္ျပီးလည္းစားေလ႕ရိွပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ Elderberryရဲ႕ အသံုး၀င္မႈေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ အႏၱရာယ္ေတြလည္း ရိွေနပါတယ္။ Elderberryရဲ႕ အျမစ္နဲ႕ အခ်ိဳ႕အစိတ္အပိုင္း ေတြဟာ အဆိပ္ရိွျပီး ျပင္းထန္တဲ႕ ၀မ္းဗိုက္ပိုင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြကို ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႕ Elderberryပင္ရဲ႕ အပြင္႕ကို ဆြတ္ခူးျပီး စားမယ္ဆိုရင္ အပြင္႕ကလြဲျပီး အပင္ရဲ႕ အျခားအစိတ္အပိုင္းေတြကို မစာမိဖို႕ သတိျပဳရပါမယ္။
၄။ ႀကက္ဆူဆီ (Castor Oil)
ႀကက္ဆူဆီကို ေခ်ာကလက္၊သႀကားလံုးနဲ႕ အျခားအစားအစာေတြမွာ ထည္႕သြင္းအသံုးျပဳေလ႕ရိွပါတယ္။ ဒါ႕အျပင္ ၀မ္းေပ်ာ႕ေပ်ာ႕ သြားေအာင္လည္း ႀကက္ဆူဆီနည္းနည္း ေသာက္ေလ႕ရိွႀကတယ္။ ကၽြႏု္ပ္တို႕ အသံုးျပဳေနတဲ႕ ႀကက္ဆူဆီဟာ စနစ္တက် သန္႕စင္ထုတ္လုပ္ ထားတာျဖစ္လို႕ ေဘးကင္းေပမယ္႕ ႀကက္ဆူေစ႕ကေတာ႕ စားမိရင္ ေသေစႏိုင္ပါတယ္။ လူတစ္ေယာက္ဟာ ႀကက္ဆူေစ႕ တစ္ေစ႕စားမိရင္ ေသႏိုင္ျပီး ျမင္းဆိုလွ်င္ ေလးေစ႕စားမိလွ်င္ေသႏိုင္ပါတယ္။ ႀကက္ဆူေစ႕မွာ ပါ၀င္တဲ႕ အဆိပ္ကေတာ႕ ricin ဆိုတဲ႕ ပရိုတင္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီး ၎ကို ႀကက္ဆူေစ႕မွထုတ္ယူကာ ဇီ၀လက္နက္(bioweapon)အျဖစ္ အသံုးျပဳတာလည္းရိွေႀကာင္း သိရပါတယ္။ ႀကက္ဆူေစ႕ခူးယူတဲ႕လုပ္သားေတြက ႀကက္ဆူေစ႕ကို စားမိျပီးမေတာ္တဆ ေသဆံုးျခင္းမွ ေရွာင္ရွားဖို႕တင္းက်ပ္တဲ႕ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ထားရပါတယ္။ အဲဒီလို လုပ္တာေတာင္မွ ႀကက္ဆူေစ႕ စိုက္ခင္းေတြမွာ ခူးဆြတ္တဲ႕လုပ္သားေတြဟာ ႀကက္ဆူေစ႕ရဲ႕ ေဘးထြက္ဆုိးက်ိဳးေတြကို မေတာ္တဆခံစားရတဲ႕ ျဖစ္ရပ္ေတြ ႀကံဳေတြ႕ေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၅။ ဗာဒံေစ႕ (Almonds)
Almondsလို႕ ေခၚတဲ႕ ဗာဒံေစ႕နဲ႕ ဆင္တူတဲ႕ အေစ႕အဆန္ကို ပံုကိုျမင္ရင္ေတာ႕ လူတိုင္းသိႀကမွာပါ။ ေခ်ာကလက္ေတြ၊ ဘီစကစ္ေတြရဲ႕ ထုတ္ပိုးခြံေတြမွာ Almondsေစ႕ေတြရဲ႕ ပံုေလးေတြကို ေဖၚျပထားေလ႕ရိွတာေႀကာင္႕ပါ။ Almondsမွာ အခါးနဲ႕အခ်ိဳ(bitter almonds နဲ႕ sweet almonds) ဆိုျပီး ၂မ်ိဳးရိွပါတယ္။ Almondsေစ႕ဟာ သူရဲ႕ထူးျခားတဲ႕ အနံ႕အရသာနဲ႕ တာရွည္အထားခံမႈ စတဲ႕ အရည္အေသြးေတြေႀကာင္႕ အျခားအေစ႕အဆန္ေတြထက္ ပိုျပီး မုန္႕ဖုတ္လုပ္ငန္းေတြမွာ ေရပန္းစားပါတယ္။ ျပႆနာကေတာ႕ Almondsေစ႕ဟာ ဆိုင္ယာႏိုက္(Cyanide) ဆိုတဲ႕ အဆိပ္နဲ႕ျပည္႕ႏွက္ေနျပီး အသံုးမျပဳခင္မွာ ဆိုင္ယာႏိုက္ကို ဖယ္ထုတ္ပစ္ရပါတယ္။ ဒါ႕ေႀကာင္႕မို႕ အခ်ိဳ႕တိုင္းျပည္ေတြ(ဥပမာ-နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံ)မွာ bitter almonds ေရာင္း၀ယ္မႈဟာ တရားမ၀င္ ေရာင္း၀ယ္မႈျဖစ္တယ္။ အပူေပးျခင္းအားျဖင္႕ almondsေစ႕ထဲမွာ ပါရိွတဲ႕ အဆိပ္ကို ဖယ္ထုတ္ႏိုင္တာေႀကာင္႕ အေမရိကန္မွာ အပူေပးသန္႕စင္မထားတဲ႕ Almondsေစ႕ အစိမ္းကို ေရာင္းခ်ျခင္းမျပဳဖို႕ တားျမစ္ထားတဲ႕အတြက္ တရားမ၀င္ ပစၥည္းျဖစ္ပါတယ္။ ေစ်းကြက္မွာ ေရာင္းခ်ေနတဲ႕ Almondsေစ႕နဲ႕ ျပဳလုပ္ထားတဲ႕ အစားအစာအားလံုးဟာ အပူေပး သန္႕စင္ကာ အဆိပ္ထုတ္ထားျပီးျဖစ္ပါတယ္။
၆။ ခ်ယ္ရီသီး (Cherries)
ခ်ယ္ရီသီးေတြဟာ အလြန္လူႀကိဳက္မ်ားျပီး မုန္႕ဖုတ္ရာမွာနဲ႕ ခ်က္ျပဳတ္ရာမွာ ထည္႕သြင္းအသံုးျပဳပါတယ္။ ခ်ယ္ရီသီးကိုေဖ်ာ္ရည္ အျဖစ္ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ျပီး ခ်ယ္ရီသီးကို ဒီအတိုင္းလည္း စားသံုးႀကပါတယ္။ ခ်ယ္ရီသီးဟာ ဆီးသီး၊ တရုတ္ဆီးသီး (apricot)နဲ႕ မက္မြန္သီး (peaches) ေတြနဲ႕ အုပ္စုအတူတူပဲ ျဖ္ပါတယ္။ အဲဒီ႕အသီးေတြရဲ႕ အရြက္နဲ အေစ႕မွာ အဆိပ္အေတာက္ ပါ၀င္ပါတယ္။ ခ်ယ္ရီသီးထဲက အေစ႕အိမ္မာမာေလးဟာ ကြဲအက္ေနတယ္ဆိုရင္ အေစ႕အိပ္ထဲမွာ တည္ရိွတဲ႕အေစ႕အဆန္ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ႕ prussic acid (hydrogen cyanide) ဆိုတဲ႕အဆိပ္အေတာက္ကို စားမိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေႀကာင္႕ ခ်ယ္ရီသီးစားရင္ အေစ႕ကိုစုပ္ျခင္း၊ ကိုက္ခြဲျပီးစားျခင္းတို႕မွ ေရွာင္ပါ။
၇။ ပန္းသီး(Apples)
ခ်ယ္ရီသီးမွာလိုပဲ ပန္းသီးရဲ႕ အေစ႕အဆန္ထဲမွာလည္း ဆိုင္ယာႏိုက္(cyanide) အဆိပ္ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ ပါ၀င္မႈကေတာ႕ ခ်ယ္ရီသီးရဲ႕ အေစ႕မွာထက္ အမ်ားႀကီး နည္းပါးပါတယ္။ ပန္းသီးရဲ႕ အေစ႕ကို မႀကာခဏ မေတာ္တဆ စားမိ၊ ၀ါးမိႀကေပမယ္႕ သူ႕မွာပါတဲ႕ အဆိပ္ပမာဏ နည္းပါးလို႕ အႏၱရာယ္မရိွႀကပါဘူး။ ပန္းသီးတစ္လံုးမွာ ပါ၀င္တဲ႕ အေစ႕ကို စားရံုနဲ႕မေသႏုိင္ေပမယ္႕ ေသေစႏိုင္တဲ႕ ပမာဏထိ အမ်ားႀကီး လံုလံုေလာက္ေလာက္ စားမိတယ္ဆိုရင္ ေသႏိုင္ပါတယ္။ အဓိကအားျဖင္႕ ပန္းသီးစားျပိဳင္ပြဲလိုမ်ိဳး မ်ားမ်ားစားတဲ႕အခါေတြမွာ သတိထားရပါမယ္။
၈။ Rhubarb(ပီတမုန္လာ)
Rhubarbကို လြန္ခဲ႕တဲ႕ အႏွစ္၅၀၀၀ ေက်ာ္ကတည္းက ၀မ္းေပ်ာ႕ေဆးအျဖစ္ အသံုးျပဳခဲ႔ႀကပါတယ္။ Rhubarbဟာ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ပံုစံ အပင္ငယ္မ်ိဳးျဖစ္ျပီး သူ႕ရဲ႕ရိုးတံ(Stems) ကိုစားေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ အရြက္ကေတာ႕ အမ်ိဳးအမည္မသိတဲ႕ အဆိပ္ႏွင္႕ အျခားေလာင္စား တတ္ေသာ အက္စစ္ဓါတ္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
၉။ ခရမ္းခ်ဥ္သီး(Tomatoes)
အေမရိကန္မွာ ၁၉၈၃ခုႏွစ္က ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို ဟင္းသီးဟင္းရြက္(Vegetable)အျဖစ္ အထက္တရားလြတ္ေတာ္က ဆံုးျဖတ္ေႀကျငာေပးခဲ႕တယ္။ က်န္တဲ႕ ကမၻာ႕ႏိုင္ငံအမ်ားစုကေတာ႕ ခရမ္းခ်ဥ္းသီးကို အသီး္(Fruit)အျဖစ္ (တိတိက်က်ေျပာရရင္ ဘယ္ရီသီး တစ္မ်ိဳးအျဖစ္) ယူဆႀကတယ္။ ခရမ္းခ်ဥ္သီးရဲ႕ အရြက္နဲ႕ ပင္စည္ရိုးတံမွာ Glycoalkaloid လို႕ေခၚတဲ႕ ဓါတုပစၥည္းပါ၀င္ျပီး ၎ဟာ ျပင္းထန္တဲ႕ အာရံုေႀကာဆိုင္ရာ ထိတ္လန္႕ေႀကာက္ရြံ႕မႈေရာဂါ (Nervouaness)ႏွင္႕ အစာအိမ္၀မ္းဗိုက္ပိုင္း ျပႆနာကို ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။
၁၀။ အာလူး(Potatoes)
အာလူးအေႀကာင္းနဲ႕ပတ္သတ္ျပီး ဥေရာပမွာ ၁၆ရာစုက ေရးသားတဲ႕ စာအုပ္ေတြထဲမွာ စတင္ေတြ႕ရိွရပါတယ္။ အေနာက္တိုင္း စားေသာက္မႈပံုစံေတြမွာ အာလူးဟာ အဓိက ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ဟင္းလ်ာအေနနဲ႕ အျမဲတမ္း ပါ၀င္ေလ႕ရိွပါတယ္။ အာရွမွာဆိုရင္လည္း အိႏၵိယ အစားအစာ၊ အာရပ္အစားအစာ ေတြထဲမွာ အာလူးကို အဓိကထားျပီး ခ်က္ျပဳတ္ ျပင္ဆင္ႀကပါတယ္။ ျမန္မာအပါအ၀င္ အာရွႏိုင္ငံေတြလည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းဆိုသလို အာလူးမစားတဲ႕ႏိုင္ငံ မရိွသေလာက္ ရွားပါးပါတယ္။ အာကာသထဲကိုသြားမယ္႕ အာကာသယာဥ္မႈးေတြရဲ႕ အစားအစာထဲမွာေတာင္ အာလူးပါ၀င္ပါတယ္။ အလံုးလိုက္ ႀကာရွည္စြာ ထားသိုႏုိင္ျပီး အလြယ္တကူ ခ်က္ျပဳတ္ႏိုင္တဲ႕အျပင္ အဟာရဓါတ္နဲ႕ ကဆီဓါတ္ေတြ ပါ၀င္လို႕ အာလူးကို အဓိက အစားအစာအေနနဲ႕ ယူသြားဖို႕ စီစဥ္ခဲ႕တာပါ။ ငတ္မြတ္ ဆာေလာင္ေနတဲ႕ မ်က္ႏွာေတြကို အဓိကထား ေရးဆြဲထားတဲ႕ ဗင္းဆင္႕ဗန္ဂိုးရဲ႕ ကမၻာေက်ာ္ ပန္းခ်ီကား တစ္ခ်ပ္ရဲ႕ အမည္ေတာင္မွ 'အာလူး စားသူမ်ား' ဆိုျပီးျဖစ္ပါတယ္။ အာလူးရဲ႕ ပင္စည္၊အရြက္ေတြမွာ အဆိပ္ပါ၀င္ျပီး အာလူးဟာအစိမ္းေရာင္သန္းေနရင္ အစို႕အေညွာင္႕ ထြက္ေနလွ်င္ အဆိပ္အေတာက္ရိွပါတယ္။ အာလူးမွာပါ၀င္တဲ႕ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္တဲ႕ Glycoalkaloid ပါ၀င္မႈ ျမင္႕မားေနလို႕ အာလူးဟာ အစိမ္းေရာင္သန္းေနတာပါ။ ဒါ႕ေႀကာင္႕ အာလူးကို မူလအေရာင္အေသြးမဟုတ္ဘဲ စိမ္းေနရင္မစားပါႏွင္႕။ အာလူးအဆိပ္သင္႕ျခင္းက ရွားပါးေပမယ္႕ ျဖစ္လာခဲ႕လွ်င္လည္း ေသႏုိင္ပါတယ္။ အားအင္ခ်ိျခင္း၊ ေ၀၀ါးျခင္း၊ သတိေမ႕ေျမာေနျခင္း စသည္႕တို႕ျဖစ္ျပီး ေနာက္ ေသဆံုး ႏိုင္ပါတယ္။ လြန္ခဲ႕တဲ႕ အႏွစ္ငါးဆယ္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ အစိမ္းေရာင္ေျပာင္းေနတဲ႕ အာလူးစားခဲ႕သူေတြနဲ႕ အာလူးရြက္လက္ဖက္ရည္ ေသာက္ခဲ႕သူေတြ ေသဆံုးခဲ႕ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment